Tarım ürünlerinde dünya ticaret savaşları kızışıyor

Bilge Keykubat bilge.keykubat@gmail.com
ABONE OL

Dünya her geçen gün tarım odaklı olmaya başladı. Tarımda güçlü olanın dünyanın yönünü belirlediği bir dönemdeyiz. Ülkeler özellikle tarımsal sanayinin hammaddesi ürünler üstünde daha bir önemle durmaya başladı. Tarım ürünlerinde dünya ticaret savaşı iyice kızışmaya başladı.
Tarımsal sanayi hammaddesi kaynağı ülkeler arasında ülkemiz de önemli yer tutuyor. Pamuk, incir, üzüm, kestane, tıbbi aromatik bitkiler, zeytin ve zeytinyağı, bitkisel yağlar, süs bitkileri, hayvansal ürünler, vb. gibi saymakla bitmeyen ürünlerde bu süreç biraz ilginç!
Dünya devleri bu ayrıntıyı iyi biliyor ve ona göre hamleler yapıyor.
Bu sevgili gelişmiş ülkeler önce tekniğini öğreniyor, tarafsız bir kafayla geçmişini öğreniyor, sonra dünyadaki diğer ülkelerin durumlarını inceliyor, ikili anlaşmalara bakıyor, güç dengelerine bakıyor ve düşünüyor, yorumluyor ve kurguluyor, bu kurguya göre uzun süreli alternatifli politikalar hazırlıyor ve istedikleri ürün, ülke veya konu üzerine yürüyorlar.
 
Bu kurgular ile bir ülkeyi batırıp yok edebiliyor veya bir başka ülkeyi çok daha güçlü bir yapıya sokabiliyor.

Dünya farklı güç dengeleri üstüne hareket ettiği herkes tarafından bilinen bir gerçek. Bu güç dengelerinden biri her dönem olduğu gibi ABD, diğeri ise Çin.

Dünyanın önemli pamuk üreticilerinden biri Çin. Çin’in en büyük sıcak para kaynakları arasında da pamuk geliyor. USDA verilerine göre Çin’in pamuk üretimi 2017-2018 ürün yılı için 6 milyon ton olarak tahmin ediliyor. Bu dünya toplam pamuk üretiminin % 21,75’ine denk geliyor.  Bu rakamlarla pamuk Çin için önemli bir iş gücü kaynağı olarak da öne çıkıyor.
 
Çin’de 300 milyon kişinin pamuk üretimi ile ilgili işlerde çalışıyor.
 
ABD-Çin ekonomik savaşı kızıştıkça, Çin’in pamuk dahil 100'e yakın ürününe %25'lik tarife kotası koymayı planladığı konusunda bazı söylentiler var. ABD dünyanın en büyük pamuk ihracatçısı, Çin ise ABD’nin en büyük deniz aşırı tedarikçisi! Çin tekstil bilgi merkezi kaynakları 2017 yılında ABD’den Çin’e 500.000 tondan fazla sevk gerçekleştiğini belirtiyor.

Çin pamuğu tehdit altında! Sebebiyse hava sıcaklıkları ve mirid salgını. 
 
Peki nasıl oldu da Çin kendi bacağına kurşun sıktı. Çin, az ilaç atmak ve farklı koşullara dayanıklı olsun diye dayanıklı çeşit kullandıkça başka haşereler gelişmeye başladı. Bu haşereler de Çin pamuğunu ciddi şekilde tehdit etmeye başladı. Bu böceğin en önemli özelliği popülasyonunun çok etkileyici bir şekilde hızlı artması. Çin’de pamuk yaprak biti ve pamuk yaprak kurdu azalırken mirid ciddi bir şekilde arttı.

Peki bunun nedeni ne? Çinli çiftçiler daha iyi verim veren ve genetik olarak değiştirilmiş bir pamuk çeşidi ekmeye başlamış. Bu sayede pamuk tarlalarında böcek ilacı kullanımı azalmış, ancak bu da mirid faktörünü ortaya çıkarmış.

Politikaları hazırlayanlar, iklim değişikliğinin kötü yönetimi üzerindeki etkisini dikkate almaları gerektiğini unutmamaları gerektiğini anladılar mı bilmiyoruz!
 
Şimdi gelelim ana konuya: Genetiği değiştirilmiş pamuğu Çin kimden alıyor: ABD!

Sonuç: Çin Pamuğu ciddi tehdit altında.
 
Çin’in pamuk üretiminin azalması ABD ile Çin ticaret savaşını etkileyebilecek bir faktör. Bu gelişmeden kim, nasıl bir çıkarım sağlayacak onun yorumunu da size bırakıyorum.
 
Bu arada; Çin, ABD pamuğuna vergi koyarsa kısa vadede ICE pamuk fiyatları negatif etkilenir ve bu da kısa vadede bizim üreticimize negatif yansır. Ama uzun vadede Çin zaten ihtiyacı olanını dünyadan alacağından, fiyatlar uzun vadede yine hak ettiği yükselişi yakalar.
 
İşte Türkiye'nin bu noktada GDO'suz pamuk yetiştirmesi ne kadar önemli görüyorsunuz. Çünkü bizim de hep söylediğimiz, genetik çeşitlerin böyle bir tehlikesinin olduğu, çünkü bazı zararlılar bu genetikle adeta savaşırcasına ona adapte oluyor ve bazen başka zararlının lehine bir ortam oluşuyor. Yani doğanın dengesiyle ciddi anlamda oynanmış oluyor. Bu nedenle de İzmir Ticaret Borsası (İTB) (https://itb.org.tr/)  ve Ulusal Pamuk Konseyi (UPK) (http://www.upk.org.tr/) 'nin ortak projesi "GMO Free Turkish Cotton" projesi çok önemli ve değerli. Dileriz üreticilerimiz, firmalarımız ve konu ile ilgili kişiler bunun farkındadır.
 
Türkiye ise bu durumdan nasıl karlı çıkar bu da bir düşünsel kurgu. Gerisi size düşüyor.